Cliënt: de gemeente Eindhoven
Betrokken ambtenaar: Ran Haase, tussen 2007 en 2019 werkzaam als jurist privaatrecht. Zijn huidige functie bij de gemeente Eindhoven is juridisch adviseur recht en ethiek binnen het ruimtelijk domein
Sinds wanneer cliënt van STIJL Advocaten: 2009
Uitgelichte zaak: Eindhoven Doornakkers

Wat doe je als je een brief ontvangt waarin de Europese Commissie je om opheldering vraagt? Het overkwam de gemeente Eindhoven. In 2010 zou onterecht een op maat gesneden vergunning zijn verleend aan een bouwer van vastgoed in de wijk Doornakkers. Ran Haase, destijds jurist privaatrecht, trok in deze complexe zaak op met STIJL-advocaten en met een procesvertegenwoordiger van de Staat der Nederlanden. “Het was juristerij bedrijven op het allerhoogste niveau.”

Lichtstad Eindhoven bruist van de energie. Knappe koppen en innovatieve ontwerpers ontwikkelen er veel verrassends op het gebied van technologie en design. STIJL is er trots op om deze vooruitstrevende gemeente als juridisch dienstverlener op vaste basis te mogen bedienen. Het advocatenkantoor doet dit sinds het winnen van de aanbesteding in 2009. Taco Hovius zegt enthousiast: “In Eindhoven draait het om denken én doen. De stad durft verder te kijken, steekt de nek uit, in het belang van inwoner, bedrijfsleven, maatschappij en milieu. Eindhoven duikt in vraagstukken waar nog niet veel steden zich mee bezig houden. Zelfrijdende auto’s bijvoorbeeld, hoe ga je daar als gemeente mee om? Ik kijk terug op veel interessante zaken, voornamelijk in het aanbestedingentraject. Er was alle ruimte om nieuwe concepten te onderzoeken, deze met de markt te bespreken en uiteindelijk tot mooie juridische samenwerkingsvormen en dito contracten te komen. Bij veel van deze projecten trok ik met veel plezier op met Ran Haase, die tot 2019 als jurist privaatrecht bij de gemeente Eindhoven werkte.”

Daarom STIJL: scherpzinnig, creatief en betrouwbaar
Ran Haase is zeer tevreden over de aanpak en expertise van STIJL Advocaten. “Omdat het als nichekantoor specifiek op vastgoed is gericht, hebben de partners en medewerkers veel verstand van aanbestedingsrecht, huurrecht, vergunningen en publiek recht. Ik waardeer de kennis die in huis is. De scherpzinnigheid en het creatief meedenken op inhoud.”
Over zijn relatie met Taco Hovius zegt hij: “Van begin af aan hebben we een uitstekende band. Waardoor die klik er is, is moeilijk in woorden te vatten. Gevoel speelt een grote rol. Het bijzondere aan de verhouding cliënt en advocaat is dat deze is gebaseerd op vertrouwelijkheid. Ik weet dat ik Taco alles kan vertellen en dat ik op zijn geheimhouding kan rekenen.”

De rol van STIJL: inzoomen op juridische details
Taco Hovius vertelt wat hij zo sterk vindt aan Ran Haase: “Ran stelt kritische vragen. Dat daagt mij uit, als advocaat. Prettig is ook dat hij een probleem binnen de gemeente van verschillende kanten kan belichten, bijvoorbeeld vanuit het politieke kader, waardoor ik meer achtergrond krijg. Bij het inzoomen op de juridische details van een project kan ik die elementen wel of niet meenemen in mijn advies, of er wel of niet op doorvragen.”
Ran Haase: “Onze samenwerking is heel ontspannen en gelijkwaardig. Bij een zaak zetten we samen de lijn uit. Vanuit die strategie richt Taco zich op het juridische en ik me op het bestuurlijke. Belangrijk is dat Taco de bestuurlijke context weet te vertalen naar zijn juridische advisering. Die mix werkt goed. Soms gaan we er bij onderhandelingen stevig in, een andere keer doen we het juist rustig aan en moeten we diplomatiek zijn.”
Dat laatste was het geval toen de gemeente Eindhoven op het matje werd geroepen door de Europese Commissie, vanwege een maatwerkvergunning die onterecht, zonder aanbesteding, in 2010 aan een bouwer van vastgoed in de wijk Doornakkers zou zijn verleend. Het was de eerste grote zaak die Ran Haase en Taco Hovius samen deden.

Onderweg met STIJL: op zoek naar de essentie van een concessie
De ogen van de twee mannen beginnen te twinkelen als ze aan het concessievraagstuk terugdenken, dat zich uitspon over enkele jaren en dat liep tot het Europees Hof in Luxemburg. Ran Haase: “Taco, Truke den Uyl-Slagter en ik werkten in deze zaak samen met de jurist van Buitenlandse Zaken, die optrad als procesvertegenwoordiger voor de Staat der Nederlanden. Het was juristerij bedrijven op het allerhoogste niveau, vergelijkbaar met de Champions League in de voetbalwereld.”
Taco Hovius: “Omdat Europa zo divers is, zijn veel dingen in het Europees Recht niet uitgekristalliseerd. Het gaat om principes, principes die je toepast op een casus, die uiteindelijk concretere regels moeten opleveren.”
Ran Haase: “Het werken in een Europese context is altijd uitdagend en erg leuk om te doen. Aan de ene kant heb je te maken met Europese wetgeving die vanuit een Europees perspectief uitgelegd moet worden. Aan de andere kan dien je op te komen voor de belangen van de lokale overheid zoals een gemeente. In ons geval, elf jaar geleden, stond het aanbestedingsrecht nog redelijk in de kinderschoenen, het was nog lang niet zo doorontwikkeld als het nu is. Dit was één van de eerste grote neus-in-de-boter-zaken. We zochten uit wat de essentie van een concessie is, we maakten analyses en verzamelden voorbeelden. En in de discussies hielden we elkaar scherp. Samenwerking in optima forma. Echt smullen!”

Resultaat met STIJL: zegevieren in Luxemburg
Taco Hovius: “Uiteindelijk wonnen we de zaak op de ratione temperis, een rechtsregel die al bestond, maar die nog niet expliciet was toegepast op de oude en de nieuwe Europese richtlijn in het aanbestedingsrecht.”
Ran Haase licht toe: “Op het moment dat de zaak Doornakkers zich in pre contentieuze fase bevond – de periode waarin de gemeente Eindhoven en het Ministerie van Binnenlandse Zaken de vragen van de Europese Commissie over de aanbesteding moesten beantwoorden – werkte de Europese Commissie met zowel de oude als de nieuwe richtlijn, er werd telkens gewisseld. Pas later, bij de formele ingebrekestelling, werd duidelijk voor de nieuwe richtlijn gekozen, die eind 2012 was ingevoerd.”
Taco Hovius: “De gemeente Eindhoven sloot het contract met de bouwer in 2010, op basis van de oude richtlijn. Bij de zitting in Luxemburg hebben wij aangedragen dat toekomstig recht niet kan worden toegepast op een beslissing die in het verleden werd genomen.”
Ran Haase: “Op dat formele punt hebben we gewonnen. Dus niet op de substantiële inhoud van het concessievraagstuk. Dat vond ik op zich wel jammer. De Europese rechtsontwikkeling zou erbij gebaat zijn geweest als er een inhoudelijke uitspraak van de rechter op tafel zou hebben gelegen. Maar al met al was het een mooie ervaring. Soms zijn er in je carrière zaken waar je het tien jaar later nog over hebt.”
Taco Hovius: “Ja, het was mooi om naar het Europees Hof te mogen. En het moment dat we de argumentatielijn voor de ratione temperis vonden… dat was echt memorabel!”

Tekst: Iris Stam
Foto: Bettina Traas