Op 15 januari 2020 heeft de Raad van State een interessante uitspraak gedaan over vermeende toezeggingen van een gemeente en een inspanningsverplichting in een anterieure overeenkomst. Voor ontwikkelaars zijn uit deze zaak de volgende algemene regels op te maken:

1. Alleen als door of namens het bevoegde bestuursorgaan een uitlating is gedaan dat daadwerkelijk zal worden meegewerkt aan vergunningverlening of bestemmingswijziging op verzoek van de ontwikkelaar, is sprake van een (bindende) toezegging.

2. De Raad van State vereist onvoorwaardelijke toezeggingen van het bestuursorgaan wil een ontwikkelaar een succesvol beroep kunnen doen op het vertrouwensbeginsel.

Wat was er in de uitspraak aan de hand?
De uitspraak gaat over de weigering van een gemeenteraad om een bestemmingsplan vast te stellen op verzoek van een bedrijf. Dit bedrijf wil zijn veehouderij saneren en een onbemand tankstation en wasstraat realiseren. Het bedrijf beroept zich op het vertrouwensbeginsel. Het bedrijf stelt dat tussen hem en de gemeente een anterieure overeenkomst is gesloten, waaraan hij het vertrouwen kon ontlenen dat een bestemmingsplan met tankstation en wasstraat wél zou worden vastgesteld.

Het beroep van het bedrijf loopt stuk, nu volgens de Raad van State geen sprake is van een toezegging van de gemeenteraad. Er is weliswaar een anterieure overeenkomst gesloten tussen het bedrijf en de gemeente, maar die overeenkomst zou slechts een inspanningsverplichting inhouden om een bestemmingsplan in procedure te brengen en niet een resultaatverplichting om dit bestemmingsplan vast te stellen. Met de anterieure overeenkomst is volgens de Raad van State niet gezegd dat een bestemmingplan met het door het bedrijf gewenste tankstation en wasstraat ook door de gemeenteraad zou worden vastgesteld.

Bevinding
Accepteert de Raad van State met dit oordeel alleen onvoorwaardelijke toezeggingen? Volgens mij wel. Alleen als door of namens het bevoegde bestuursorgaan (in de uitspraak is dat de gemeenteraad) een uitlating is gedaan dat daadwerkelijk zal worden meegewerkt aan vergunningverlening of bestemmingswijziging op verzoek van een bedrijf/ontwikkelaar, is sprake van een (bindende) toezegging. Ontwikkelaars moeten zich dat goed realiseren en oppassen met inspanningsverplichtingen van gemeenten in anterieure overeenkomsten waar vaak geen sprake is van onvoorwaardelijke toezeggingen. Let op dat inspanningsverplichtingen van gemeenten naar zijn aard niet onvoorwaardelijk zijn en dat hier dus geen althans weinig gerechtvaardigd vertrouwen aan kan worden ontleend. Dat voorkomt eventuele latere decepties.

Voor vragen, opmerkingen of meer informatie kunt u contact opnemen met mr. T. Groot. Klik hier voor het gepubliceerde artikel op www.vastgoedjournaal.nl.

Hoewel deze publicatie met grote zorgvuldigheid is samengesteld aanvaardt Stijl B.V. geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit deze uitgave zonder hun medewerking. De aangeboden informatie is bedoeld ter algemene kennisname en kan niet worden beschouwd als advies.